بهگزینی، زنبورهای اصلاح شده، اصلاح نژاد، نژاد اصیل، نژاد برتر و غیره اصطلاحاتیه که زنبوردارها توی سال های اخیر خیلی باهاش آشنا هستند. خیلی از پرورش دهنده های ملکه میگن ما داریم بهگزینی می کنیم. خیلی ها میگن ما نژاد برتر رو وارد زنبورستان خودمون کردیم و الان داریم بهینه سازی و تکثیرش می کنیم. خیلی ها هم که میگن زنبورهای ما از اول عالی بودن و نیاز به هیچ کاری ندارن. اما حقیقت چیه؟ چطور یک نفر می تونه اصلاح نژاد یا بهگزینی کنه؟ از کجا بفهمیم که اون شخص داره راست میگه؟
ان شالله به صورت چند پست پیاپی سعی می کنم مجموعه ای از اطلاعات رو در اختیار شما قرار بدم.
شناسایی بهترین کندوها، انتخابشون و در آخر تکثیرشون می تونه در کوتاه مدت و بلند مدت زندگی زنبوردار رو متحول کنه.
همه چیز از یک عزم و ایجاد برنامه کلی شروع میشه، یعنی زنبوردار باید ببینه اصلا از این کار چی می خواد؟!
می خواد زنبورهای پر عسلی داشته باشه، یا می خواد زنبورهاش مقدار زیادی ژل رویال تولید کنن. می خواد زنبورهاش آرام و بی خطر باشن، یا اصلا این براش مهم نیست، چون چه نیش بزنن و چه نزنن با لباس کامل میره سر زنبورش. و خیلی چیزهای مشابه.
آیا میشه بدون یادداشت برداری این کار رو انجام بده؟
بله میشه! ولی اگر تعداد کندوها زیاد بشه و برنامه رو بخواد چندین سال ادامه بده، و از همه مهمتر قرار باشه گروهی این کار رو انجام بدن. حتما باید یک سری روش استاندارد رو استفاده کنه و همه چیز رو برای تحلیل و بررسی بیشتر روی کاغذ بیاره.
اما چطوری باید این صفت ها رو ارزیابی کنه؟
برای ارزیابی هر کدوم از صفت ها یکسری روش های استاندارد و مشخص وجود داره، مثلا برای نیش زنی شما هم می تونید زمان بازدید به کندوها از یک تا چهار نمره بدین، هم اینکه زنبورها رو با یک گوی چرمی تحریک کنید و تعداد نیش داخلش رو بشمرید. برای تولید عسل می تونید صرفا یک کندو رو در زمان های مختلف وزن کشی کنید و افزایش وزنش رو مدنظر قرار بدین، یا اینکه فقط زمان برداشت بیاد و عسل خالص برداشت شده رو وزن کنه.
در هر صورت منظورم اینه که خیلی سخت نیست، شما هم می تونید سر بازدید کندوها بهشون توی موارد مختلف نمره بدین، هم مثل ایستگاه های اصلاح نژاد ملکه زنبورعسل با یه سری روش اطلاعات دقیق تری رو ثبت کنید. چیزی که مهمه "ثبت" کردنه.
کندوها رو چطور انتخاب کنیم؟
این خیلی به سیاست خودمون ربط داره، یعنی شاید تولید عسل همونقدری برای شما ارزش داشته باشه که نیش زنی ارزش داره. ولی برای من فقط نیش زنی مهم باشه. در هر صورت بهترین کندوهامون رو به عنوان پدری در نظر می گیریم و ازشون نر پرورش میدیم. کندوهای رتبه ی بعدی رو به عنوان مادری در نظر می گیریم و ازشون ملکه پرورش میدیم. البته اگر این کار به صورت گروهی انجام بشه (مثلا در قالب یک تعاونی) میشه اطلاعات رو جمع کرد و به یک کارشناس پرورش زنبورعسل یا یک متخصص ژنتیک و اصلاح نژاد دام داد تا برامون آنالیز دقیق تری رو انجام بده.
کندوهایی که ملکه های دختری اون ها هم مث خودشون خصوصیات خوبی رو نشون بدن و یا از اون ها بهتر باشن، نمره ی خیلی خوبی می گیرن. در واقع این ها توانایی انتقال صفت های خوبشون رو به بچه ها دارند که خیلی خیلی فاکتور مهمیه.
